Malalas 10.53 1–23 = 30–52 (Thurn)

1 (30)
Μετὰ δὲ τὴν βασιλείαν Δομετιανοῦ ἐβασίλευσεν Νερβᾶς Αὔγουστος
 
ἔτος αʹ καὶ μῆνα αʹ. ἦν δὲ διμοιριαῖος, γέρων, εὐόφθαλμος, μακρόρινος,
 
εὔσωμος, μιξοπόλιος, μελάγχροος, οὐλόθριξ, δασυπώγων, ἀγαθός. ἐπὶ
 
δὲ τῆς αὐτοῦ βασιλείας ἔπαθεν ὑπὸ θεομηνίας τὸ τρίτον αὐτῆς πάθος
5 (34)
Διοκαισάρεια, πόλις τῆς Κιλικίας, καὶ Νικόπολις καὶ ἡ χώρα αὐτῆς. καὶ
 
εὐθέως ἔπεμψέν τινα ἐκεῖ ὁ αὐτὸς βασιλεὺς συγκλητικὸν Ῥωμαῖον ὀνό-
 
ματι Ζάρβον εἰς τὸ κτίσαι αὐτήν, παρασχὼν αὐτῷ ὀκτὼ κεντηνάρια. καὶ
 
καταλαβὼν τὴν Κιλικίαν ὁ αὐτὸς Ζάρβος ὁ συγκλητικὸς καὶ ἑωρακὼς τὰ
 
πεπτωκότα πολλὴν σπουδὴν θέμενος ἀνενέωσε τὴν πόλιν, βελτίω αὐτὴν
10 (39)
ποιήσας. ὅθεν καὶ εἰς τὸ αὐτοῦ ὄνομα ἐκλήθη ἡ πόλις, τῶν πολιτῶν
 
εὐχαριστούντων αὐτῷ. ὁ γὰρ συγκλητικὸς εἰς ὄνομα τοῦ βασιλέως
 
Νερβᾶ ἐκάλεσεν αὐτὴν πόλιν Νερβάν. συνέβη δὲ τελευτῆσαι τὸν βασι-
 
λέα πρὸ τοῦ πληρωθῆναι αὐτήν· καὶ μετεκάλεσαν αὐτὴν Ἀνάζαρβον,
 
ἐπιτρέψαντες τοῖς συμβολαιογράφοις οὕτως αὐτὴν χρηματίζειν. ἐλέγετο
15 (44)
γὰρ ἐξ ἀρχῆς ἡ αὐτὴ πόλις Κύινδα· καὶ ἔπαθεν πρῶτον πάθος ἐπὶ τῶν
 
ὑπάτων Ῥώμης, καὶ ἀνενεώθη καὶ μετεκλήθη Κίσκος πόλις. καὶ πάλιν
 
ἔπαθεν ἐπὶ τοῦ Καίσαρος Ἰουλίου τὸ βʹ αὐτῆς πάθος· καὶ ἀνενεώθη καὶ
 
μετεκλήθη Διοκαισάρεια· καὶ παθοῦσα, ὡς προείρηται, ἐπὶ Νερβᾶ βασι-
 
λέως μετωνομάσθη Ἀνάζαρβος. ποιήσας δὲ θυσίαν κόρην ὁ Ζάρβος ὀνό-
20 (49)
ματι Κηπάραν χωρικήν, ἐποίησεν αὐτῇ στήλην χαλκῆν εἰς τύχην τῆς
 
πόλεως. ἐμήνυσεν δὲ τῷ αὐτῷ βασιλεῖ ὁ Ζάρβος περὶ τῶν πολιτῶν καὶ
 
τοῖς σωσθεῖσι πολίταις ἐχαρίσατο, ὡς φιλότιμος, πολλὰ ὁ αὐτὸς βασι-
 
λεύς.
Philologisch-Historischer Kommentar
4/5 ἔπαθεν ὑπὸ θεομηνίας τὸ τρίτον αὐτῆς πάθος: Mit der Wendung ἔπαθεν ὑπὸ θεομηνίας werden in der Chronographia bis XVIII 40 typischerweise Erdbeben angegeben. Dazu sowie zu Erdbeben in der Chronographia allgemein: VII 18, 3. Zur figura etymologica ἔπαθεν ... τὸ ... πάθος und der Zählung von Katastrophen: VIII 24, 3f..

Für die Stadt Anazarbos im nordöstlichen Kilikien (dazu: X 53, 13) erwähnt Malalas lediglich das dritte und das vierte πάθος an der jeweils chronologisch passenden Stelle (hier bzw. bei XVII 15, 8). Das erste und zweite Erdbeben erwähnt er rückblickend, also aus dem chronologischen Zusammenhang gerissen, im weiteren Verlauf von X 53 (X 53, 15; X 53, 17). Das - nach Malalas - dritte Erdbeben, das Anazarbos traf, wird von Guidoboni 1989, 666; Guidoboni/Comastri/Traina 1994, 227 in das Jahr 97 datiert. Capelle 1924, 355 erwähnt es nicht. (Florian Battistella, Jonas Borsch mit Laura Carrara, Brendan Osswald)
Parallelüberlieferung
Literatur
Capelle (1924): Capelle, W.: Erdbebenforschung, RE Supplementband, 1924, 344–374.
Guidoboni (1989): Guidoboni, Emanuela (Hrsg.): I terremoti prima del Mille in Italia e nell’area mediterranea, Bologna, 1989.
Guidoboni/Comastri/Traina (1994): Guidoboni, Emanuela/Comastri, Alberto/Traina, Giusto (Hrsg.): Catalogue of ancient earthquakes in the Mediterranean area up to the 10th century, Rom, 1994.
Jeffreys/Jeffreys/Scott (1986): Jeffreys, Elizabeth/Jeffreys, Michael/Scott, Roger: The Chronicle of John Malalas. A Translation, Melbourne, 1986.
Thurn (2000): Thurn, Johannes: Ioannis Malalae Chronographia, Berolini et Novi Eboraci, 2000.